Ngày 09 tháng 11 năm 2010, Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ đã ra Quyết định số2180/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00022cho sản phẩm bưởi Phúc Trạch nổi tiếng. Ủy ban nhân dân huyện Hương Khê là cơ quan quản lý chỉ dẫn địa lý bưởi “Phúc Trạch”.

Phúc Trạch là tên của một xã nằm ở vùng thượng huyện của huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh, gần giáp với Quảng Bình. Bưởi Phúc Trạch là một trong những đặc sản luôn gắn liền với tên gọi của huyện Hương Khê từ rất lâu, trước năm 1867, dưới triều vua Tự Đức. Theo chuyện dân gian, cách đây gần 200 năm, trong vườn nhà của một gia đình ở xã Phúc Trạch có một cây bưởi đơn đột biến tự nhiên cho những quả vàng ươm, ăn ngon khác lạ. Người dân trong vùng bắt đầu chiết cành giâm trồng từ cây bưởi này. Đến nay, giống bưởi này đã thành đặc sản của vùng và được gọi là bưởi Phúc Trạch, tên của xã nơi xuất xứ giống bưởi này.

Bưởi Phúc Trạch nổi tiếng trên thị trường bởi chất lượng đặc biệt thơm ngon.

Về cảm quan, quả bưởi Phúc Trạch có hình cầu dẹt hoặc tròn, phần sát cuống phẳng.Vỏ quả khi chín có màu vàng chanh. Cùi quả có màu trắng hoặc phớt hồng, dai, khi bóc tách ít bị gãy, dễ bóc tách. Múi quả có kích thước đều nhau, vách múi giòn, lưng các múi kết với nhau tạo nên mặt cầu phẳng. Tép múi có màu trắng hoặc phớt hồng, hình tép thẳng suôn đều, ráo và giòn. Quả có nhiều hạt chắc, từ 50 đến 80 hạt/quả. Khi nếm bưởi Phúc Trạch có vị ngọt thanh xen lẫn chua nhẹ, không đắng, he nhẹ.

Về chất lượng, chất lượng của Bưởi Phúc Trạch là kết quả của sự kết hợp hài hòa các yếu tố bao gồm hàm lượng đường tổng số trên 7,46%, độ Brix trên 10, hàm lượng axit hữu cơ thấp vừa phải (0,26-0,79%), hàm lượng vitamin C từ 32,29 đến 75 mg/100g và đi kèm vị he rất nhẹ. Sự kết hợp các yếu tố này đã tạo nên vị ngọt thanh dễ chịu, chua nhẹ, để lại dư vị sau ăn khá lâu.

Chất lượng đặc biệt của Bưởi Phúc Trạch có được là nhờ điều kiện tự nhiên đặc thù của khu vực địa lý. Khu vực địa lý được phân bốtrong địa hình lòng chảo, trên những dải đất có độ cao 10 – 40m, độ dốc dưới15^o, được bao bọc bởi 2 dãy núi Trường Sơn và Trà Sơn. Điều kiện khí hậu của khu vực địa lý đặc biệt thích hợp cho sự sinh trưởng và phát triển của cây bưởi Phúc Trạch. Nhiệt độ của khu vực địa lý trong các tháng phát triển và tích lũy quả cao. Lượng mưa của khu vực địa lý trong các tháng phát triển và tích lũy quả thấp, lượng mưa tương đương với lượng bốc hơi. Tốc độ gió Lào thấp, dưới 1,5m/s. Ngoài ra, khu vực địa lý còn phân bố trên đất có nguồn gốc phát sinh từ phù sa bồi hàng năm, phù sa cổ, đất xám feralit hình thành trên đá phiến sét, đất xám feralit hình thành trên đá mác ma và trên phù sa cổ.

Bên cạnh các điều kiện tự nhiên đặc thù, các bí quyết canh tác và bảo quản bưởi của người dân địa phương cũng là yếu tố góp phần tạo nên chất lượng đặc thù của bưởi Phúc Trạch. Các bí quyết gồm có bí quyết nhân giống bằng phương pháp chiết cành, bón vôi và bón phân chuồng làm tăng chất lượng quả bưởi Phúc Trạch, phủ gốc cho cây bưởi từ tháng 6 -8 để chống hạn cho cây và làm mát gốc bưởi, che nắng phía Tây để chống nám quả bưởi, trồng cây bưởi chua và cây bóng mát xung quanh vườn đồng thời kết hợp rung sương vào sáng sớm trong giai đoạn ra hoa đậu quả, thụ phấn bổ sung bằng hạt phấn của cây bưởi chua để tăng khả năng đậu quả. Để bảo vệ quả bưởi khi chưa thu hoạch, người dân dùng lá cọ kết thành từng tấm che để hạn chế bớt ánh nắng từ phía Tây chiếu trực tiếp vào quả bưởi. Bưởi sau khi thu hoạch được bảo quản bằng cách bôi vôi vào cuống để lên sàn nhà hoặc bôi vôi vào cuống và vùi ½ quả bưởi vào cát.  

Khu vực địa lý bao gồm các xã Hương Trạch, xã Phúc Trạch, xã Hương Đô, xã Lộc Yên, xã Gia Phố, xã Hương Giang, xã Hương Thủy, xã Phú Phong, xã Hương Xuân, xã Phú Gia, xã Hương Bình, xã Hương Long, xã Phúc Đồng, xã Hà Linh, xã Hương Vĩnh, xã Hòa Hải, xã Hương Trà, xã Phương Mỹ, xã Phương Điền, xã Hương Liên thuộc huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh

Phòng Chỉ dẫn địa lý